Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk (23/11/1940 - 23/11/2020)
Giữa thế kỷ XIX, thực dân Pháp tiến hành xâm lược nước ta, đến cuối những năm 90, thực dân Pháp cơ bản đã bình định vùng đồng bằng và bắt đầu tiến quân xâm lược ra các vùng cao nguyên, miền núi. Năm 1894, hai toán quân Pháp theo thung lũng sông Ba và sông Krông H'Năng tiến lên Đắk Lắk nhưng bị đồng bào Mdhur, Ê Đê dưới sự lãnh đạo của N'Trang Guh đánh phải rút lui. Đến năm 1898, chúng tập trung lực lượng đánh chiếm Buôn Đôn và lần lượt mở rộng chiến tranh đánh chiếm toàn bộ cao nguyên Đắk Lắk. Sau khi chiếm Đắk Lắk, thực dân Pháp bắt tay xây dựng bộ máy thống trị, thực hiện chính sách “chia để trị” với nhiều thủ đoạn hòng đè bẹp ý chí cách mạng của đồng bào các dân tộc Đắk Lắk. Cũng chính từ sự áp bức, bóc lột hà khắc này, dưới sự lãnh đạo của các vị tù trưởng, đồng bào các dân tộc Đắk Lắk đã anh dũng đứng đấu tranh qua các cuộc khởi nghĩa, như: cuộc khởi nghĩa của Ama Jhao (1889-1905), Ôi H’Mai và MaDla (1901-1922), giới công chức, viên chức Buôn Ma Thuột (1925-1926), tiêu biểu là cuộc nổi dậy của đồng bào M’nông (1912-1935) do N’Trang Lơng lãnh đạo.
Năm 1900, khi chuyển tỉnh lụy từ Buôn Đôn về Buôn Ma Thuột, thực dân Pháp cũng đồng thời xây dựng một trại giam để đày ải và thủ tiêu tù chính trị ở các tỉnh Trung Kỳ. Đến năm 1936, thực dân Pháp chuyển số tù còn sống xót ở nhà tù Lao Bảo (Quảng Trị) đến Buôn Ma Thuột, trại giam Buôn Ma Thuột từ đó trở thành một nhà đày lớn của Pháp ở Đông Dương.
Nhà đày Buôn Ma Thuột
Với sự đấu tranh kiên cường, không mệt mỏi của các chiến sĩ cộng sản tại Nhà đày Buôn Ma Thuột, cuối năm 1940, Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh được thành lập. Đây là mốc lịch sử quan trọng đánh dấu bước chuyển mình trong phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc tại tỉnh Đắk Lắk; nhằm thống nhất sự lãnh đạo của Đảng trong nhà đày, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc vận động Cách mạng ở Đắk Lắk phát triển mạnh mẽ hơn.
Phong trào cách mạng trong nước càng phát triển, càng thôi thúc những chiến sĩ cộng sản và những người yêu nước bị giam cầm trong Nhà đày Buôn Ma Thuột tăng cường đoàn kết đấu tranh. Các chiến sĩ cách mạng vừa đấu tranh trực diện với kẻ thù, vừa đẩy mạnh tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, tổ chức vượt ngục, nhen nhóm gây dựng cơ sở Đảng. Từ năm 1942 trở đi, các chiến sĩ cách mạng ở nhà đày Buôn Ma Thuột được học tập các nghị quyết của Đảng, Chương trình, Điều lệ của Mặt trận Việt Minh. Từ đó, các chiến sĩ cộng sản rất quan tâm tới việc xây dựng cơ sở cách mạng ở trong nhà đày như: đội ngũ y tá, lính khố xanh và cả việc xây dựng những cơ sở bên ngoài.
Những hoạt động của các chiến sĩ cộng sản ở nhà đày Buôn Ma Thuột không chỉ ảnh hưởng mạnh mẽ đến phong trào chung của nhân dân, đến sự hình thành và hoạt động của Đảng bộ sau này, mà còn gieo mầm, tạo những hạt giống đỏ đầu tiên của Đảng bộ tỉnh. Nhiều nhân sĩ, thanh niên trí thức, công chức là người dân tộc thiểu số làm việc cho chính quyền thực dân, được những người cộng sản giáo dục, cảm hóa, đã trở thành những cán bộ cách mạng, theo Đảng, theo Bác Hồ, có uy tín lớn đối với nhân dân các dân tộc Tây Nguyên nói chung, Đắk Lắk nói riêng. Từ những hạt nhân đầu tiên trong những ngày đầu thành lập Chi bộ Nhà đày Buôn Ma Thuột. Đến nay Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk có 20 đảng bộ trực thuộc, với 783 tổ chức cơ sở đảng; có 05 đảng bộ bộ phận và 5.353 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở, với tổng số hơn 80.214 đảng viên.
Tượng đài Chiến thắng Buôn Ma Thuột
Chặng đường lịch sử 80 năm hoạt động, xây dựng, trưởng thành của Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk là cả một quá trình lãnh đạo, phấn đấu đầy gian khổ, thử thách, hy sinh với những thành tựu to lớn và thắng lợi vẻ vang. Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk (23/11/1940 - 23/11/2020) là dịp các thế hệ đảng viên, nhân dân các dân tộc trong tỉnh cùng ôn lại truyền thống cách mạng anh hùng, vẻ vang của Đảng bộ tỉnh, tiếp tục khẳng định vai trò, ý nghĩa lịch sử về sự ra đời và trưởng thành của Đảng bộ tỉnh, những thành tựu của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã đạt được trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; bồi đắp niềm tin, niềm tự hào đối với Đảng, Bác Hồ và công cuộc đổi mới đất nước; đồng thời, cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn tỉnh tiếp tục nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách, phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp, Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng; thực hiện thắng lợi mục tiêu “Xây dựng Đắk Lắk giàu đẹp, văn minh, bản sắc, xứng đáng vị trí trung tâm vùng Tây Nguyên”./.